เคล็ดลับการรวบรวมพยานหลักฐาน ตอนการขอคัดถ่ายเอกสารในสำนวนคดีอื่น เพื่อใช้ในการหาข้อมูลหรือเตรียมคดีของตนเอง 

ธรรมดาแล้วคู่ความในคดี หรือพยานในคดีนั้นๆ ย่อมมีสิทธิ์ขอคัดเอกสารต่างๆในคดี เช่นคำฟ้อง คำให้การ รายงานกระบวนพิจารณา เอกสารที่อ้างส่ง คำเบิกความ และคำพิพากษา รวมทั้งเอกสารหลักฐานอื่นๆในสำนวนคดี เพื่อใช้ประกอบคดีหรือเตรียมคดีของตนเองได้

แต่อย่างไรก็ตาม ถึงเราจะไม่ใช่คู่ความในคดีใดโดยตรง แต่หากเราต้องการตรวจหรือคัดสำนวนในคดีอื่นๆ เพื่อใช้ประกอบการเตรียมคดีหรือหาข้อมูลในการเตรียมคดีของเรา เราก็ยังมีสิทธิขอคัดถ่ายเอกสารในสำนวนคดีได้ โดยการทำเป็นคำคำร้องชี้แจงต่อศาลว่า

1.เรามีส่วนได้เสียโดยชอบ  หรือ 

2.มีเหตุผลอันสมควร

ซึ่งสาเหตุทั้งสองประการนี้ไม่จำเป็นจะต้องมีครบ โดยเราอาจจะไม่ได้เป็นผู้มีส่วนได้เสียโดยตรง คือไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกับคู่ความในคดี แต่อาจจะมีเหตุผลอันสมควรที่เราควรจะได้รับสิทธิ์ในการตรวจสอบและคัดถ่ายเอกสารในสำนวนคดีก็ได้ ทั้งนี้โดยมีข้อกฎหมายรองรับคือ 

ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 54 วรรคหนึ่ง

  คู่ความก็ดี หรือพยานในส่วนที่เกี่ยวกับคำให้การของตนในคดีนั้นก็ดีหรือบุคคลภายนอกผู้มีส่วนได้เสียโดยชอบหรือมีเหตุผลอันสมควรก็ดี อาจร้องขออนุญาตต่อศาลไม่ว่าเวลาใดในระหว่าง หรือภายหลังการพิจารณาเพื่อตรวจเอกสารทั้งหมดหรือแต่บางฉบับในสำนวนเรื่องนั้น หรือขอคัดสำเนา หรือขอให้จ่าศาลคัดสำเนาและรับรอง… 

ตัวอย่างของการมีส่วนได้เสียหรือมีเหตุผลอันสมควร เช่น

• เรามีคดีข้อพิพาทหรือคดีความอยู่กับโจทก์หรือจำเลยในคดีนี้ หากคัดถ่ายเอกสารในสำนวนคดีนี้ไป จะเป็นประโยชน์ในการหาข้อมูลในการเตรียมคดีของเรา
• จำเลยในคดีนี้ ตกเป็นผู้ต้องหาหรือจำเลยร่วมในคดีอาญากับลูกความของเรา ซึ่งจำเลยคดีนี้ถูกแยกฟ้องมาเป็นอีกคดีหนึ่งก่อน หรือเราถูกจับกุมได้และยื่นฟ้องภายหลัง
• โจทก์หรือจำเลยในคดีนี้ เป็นคู่ความร่วมกับเราในคดีความอื่นๆ เช่นถูกฟ้องเป็นจำเลยร่วมกันในคดีแพ่ง หรือเป็นโจทก์ร่วมกันในคดีแพ่ง ซึ่งมูลความแห่งคดีนี้กับคดีของเรา อาจมีความเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกัน 
• เราอาจไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับคู่ความในคดีเลย แต่เนื้อหาในคดีใกล้เคียงหรืออาจมีผลกระทบต่อสิทธิหรือหน้าที่ของเราหรือลูกความของเรา 

ตัวอย่างที่ยกขึ้นมาให้ดูนี้ เป็นเพียงตัวอย่างกว้างๆเท่านั้น ความจริงแล้วยังมีสาเหตุอีกมากมายที่จะถือว่าเราเป็นผู้มีส่วนได้เสียหรือมีเหตุอันสมควร ที่ศาลจะอนุญาตให้เราตรวจสำนวนและคัดถ่ายเอกสารหลักฐานในสำนวนเพื่อใช้ประกอบการเตรียมคดีของเรา ซึ่งต้องอยู่กับข้อเท็จจริงเป็นเรื่องๆไป 

โดยหลักเบื้องต้นของการทำคำร้องขอคัดถ่ายเอกสารในสำนวนคดีอื่น ได้แก่

• แสดงตัวว่าเราเป็นใคร และแนบเอกสารหลักฐานไปด้วย เช่น ใบแต่งทนายความ บัตรประชาชน
• แนบเอกสารแสดงว่าเราเกี่ยวข้องหรือมีส่วนได้เสียอย่างไร เช่น แสดง สำเนาคำฟ้อง คำให้การในคดีอื่นๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับคดีนี้ 
• บรรยายให้ศาลเห็นว่า เรามีส่วนได้เสียหรือเหตุสมควรอะไรที่จะขอตรวจสำนวนและขอคัดถ่ายเอกสารที่เกี่ยวข้อง
• ขอให้ชัดเจนว่า จะขอคัดถ่ายเอกสารอะไรบ้าง เช่นคำฟ้อง คำให้การ รายงานกระบวนพิจารณา คำพิพากษา เป็นต้น และจะขอแบบรับรองหรือไม่รับรองก็แจ้งไปด้วย

โดยที่ผ่านมาผมได้ใช้เทคนิคนี้ในการรวบรวมพยานหลักฐาน ทำให้เป็นประโยชน์แก่การทำงานหลายอย่าง เช่น ทำให้รู้ว่าฝ่ายตรงข้ามเคยมีคดีและประวัติอย่างไร ได้อ่านคำเบิกความพยานบางปาก ซึ่งอาจจะมาเบิกความในคดีผม และได้เอาเอกสารในสำนวนคดีอื่นมาประกอบการถามค้านในคดีตนเอง เป็นต้น ซึ่งหวังว่าเทคนิคเช่นนี้จะเป็นประโยชน์กับเพื่อนๆทุกคนครับ โดยในวันนี้ผมได้เอาตัวอย่างคำร้องมาให้ดูหลายแบบตามนี้ครับ ตัวอย่างคำร้องขอคัดถ่ายเอกสารในฐานะผู้มีส่วนได้เสีย

ตัวอย่างฎีกาที่เกี่ยวข้อง คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4301/2558

ป.วิ.พ. มาตรา 54 วรรคแรก บัญญัติว่า “คู่ความก็ดี หรือพยานในส่วนที่เกี่ยวกับคำให้การของตนในคดีนั้นก็ดี หรือบุคคลภายนอกผู้มีส่วนได้เสียโดยชอบหรือมีเหตุผลอันสมควรก็ดี อาจร้องขอต่อศาลไม่ว่าเวลาใดในระหว่างหรือภายหลังการพิจารณาเพื่อตรวจเอกสารทั้งหมดหรือแต่บางฉบับในสำนวนเรื่องนั้น หรือขอคัดสำเนาหรือขอให้จ่าศาลคัดสำเนาและรับรอง ฯลฯ” สำหรับคดีนี้แม้คณะกรรมการการเลือกตั้ง เป็นผู้ยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งของผู้คัดค้านทั้งยี่สิบห้าและสั่งให้มีการเลือกตั้งนายกเทศมนตรีนครหาดใหญ่และสมาชิกสภาเทศบาลนครหาดใหญ่ เขตเลือกตั้งที่ 1 ถึงที่ 4 ใหม่แทนผู้คัดค้านทั้งยี่สิบห้า อันเป็นการยื่นคำร้องตามอำนาจหน้าที่ที่กฎหมายกำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 มาตรา 219 และมาตรา 239 ประกอบ พ.ร.บ.การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ.2545 มาตรา 97 คู่ความในคดีนี้จึงได้แก่คณะกรรมการการเลือกตั้งกับผู้คัดค้านทั้งยี่สิบห้าก็ตาม แต่ น. มีส่วนเกี่ยวข้องในฐานะเป็นผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาเทศบาลนครหาดใหญ่ เขตเลือกตั้งที่ 4 หมายเลข 14 ซึ่งได้ยื่นคำร้องว่า การเลือกตั้งนายกเทศมนตรีนครหาดใหญ่และสมาชิกสภาเทศบาลนครหาดใหญ่ เขตเลือกตั้งที่ 1 ถึงที่ 4 มิได้เป็นไปโดยสุจริตและเที่ยงธรรม เนื่องจากผู้คัดค้านทั้งยี่สิบห้ากระทำการฝ่าฝืน พ.ร.บ.การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ.2545 ซึ่งมาตรา 135 บัญญัติให้ผู้สมัครในเขตเลือกตั้งเป็นผู้เสียหายตาม ป.วิ.อ. ถือว่า น. เป็นผู้มีส่วนได้เสียโดยชอบในคดี หรือมีเหตุสมควรที่จะให้ขอคัดสำเนาเอกสารในสำนวนคดีรวมตลอดถึงวัตถุพยานที่เกี่ยวข้องในคดีทั้งหมดตามที่ร้องขอได้

Express your opinion about this article

comments